Trang phục truyền thống không chỉ mang đậm bản sắc văn hóa, mà còn chứa đựng những giá trị lịch sử của từng dân tộc. Với đồng bào Mường tỉnh Sơn La, họ có những nét đặc trưng về tạo hình và phong cách thẩm mỹ, tạo cho phụ nữ Mường nét duyên dáng rất riêng khi mặc trang phục truyền thống của dân tộc mình.

Dân tộc Thái ở Thành phố Sơn La chiếm khoảng 52% dân số. Tuy nhiên, hiện nay, ít người biết đọc và viết chữ Thái. Với mục tiêu bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết của dân tộc Thái, thành phố Sơn La đã triển khai nhân rộng các CLB văn hóa dân tộc tại các xã, phường. Từ đó, nhiều lớp học chữ Thái được mở ra, thu hút nhân dân tham gia.

Sơn La hiện có 12 dân tộc cùng sinh sống, mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa riêng biệt. Bên cạnh việc bảo tồn các lễ hội truyền thống, việc gìn giữ và phát huy giá trị môn thể thao, trò chơi dân gian cũng được các ngành, địa phương trong tỉnh quan tâm, góp phần quảng bá nét đặc trưng văn hóa truyền thống của địa phương.

Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Thái nói chung, nghệ thuật xòe Thái được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể nhân loại nói riêng, thành phố Sơn La triển khai thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có việc thành lập các câu lạc bộ xòe Thái.

Ngày 21/9, tại xã Liệp Tè, huyện Thuận Châu, Trung ương Hội LHTN Việt Nam đã phối hợp với Tỉnh đoàn Sơn La tổ chức khánh thành công trình Nhà văn hóa cộng đồng dân tộc La Ha.

Vùng đất Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai giàu truyền thống văn hóa của đồng bào dân tộc Thái trắng, gắn với sự tích về nữ tướng nàng Han và những lễ hội cổ truyền đặc sắc.

Văn hóa truyền thống của mỗi dân tộc đều mang tính lưu truyền qua nhiều thế hệ, với những hình thức truyền miệng, truyền vai, truyền tay. Đó là những di sản văn hóa phi vật thể từ tiếng nói, chữ viết cho đến tín ngưỡng, phong tục tập quán..., mang giá trị lớn lao về văn hóa - lịch sử của mỗi dân tộc mà gia đình chính là những hạt nhân kết nối, lưu truyền những di sản vô giá ấy.

Ngày 16/9, Bảo tàng tỉnh tổ chức Hoạt động giáo dục trải nghiệm “nghệ thuật xòe Thái, nghệ thuật trang trí hoa văn trên trang phục truyền thống của dân tộc Mông”.

Huyện Phù Yên có tới 27 xã, thị trấn, nhiều xã xa trung tâm từ 60-70km; từ vùng lòng hồ đến các xã vùng cao đường đi lại khó khăn, nhưng đội ngũ những người làm công tác tuyên truyền lưu động của Trung tâm Truyền thông - Văn hóa huyện luôn nhiệt tình, hăng say với công việc, đem văn hóa tinh thần đến bản mường.

Được ví như “bảo bối”, nắm giữ “túi khôn” của dân tộc mình, những nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn, lưu giữ, truyền dạy bản sắc văn hóa dân tộc cho các thế hệ mai sau.

Cách trung tâm xã Phổng Lập, huyện Thuận Châu 2 km, bản Lùa có 82 hộ dân đồng bào dân tộc Thái. Những năm qua, bà con luôn lưu giữ nghề truyền thống mây tre đan đã có từ lâu đời.

Những năm qua, việc tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh được các cơ quan chức năng, trường học trong tỉnh tập trung đổi mới nội dung, phương pháp. Qua đó, trang bị cho các em kiến thức cơ bản về quá trình hình thành, phát triển của địa phương; góp phần nâng cao tình yêu quê hương, đất nước cho thế hệ trẻ.

Ngày 11/9, Bảo tàng tỉnh khai giảng lớp truyền dạy kỹ thuật in hoa văn sáp ong và thêu hoa văn trên trang phục của đồng bào dân tộc Mông cho học sinh Trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Sơn La.

Xã vùng cao Co Mạ, huyện Thuận Châu, có 19 bản, với trên 1.400 hộ; trong đó, trên 90% là dân tộc Mông Đơ (Mông trắng). Dù cuộc sống hiện đại với nhiều loại thời trang mới, nhưng những bộ váy áo truyền thống của phụ nữ dân tộc Mông ở xã Co Mạ vẫn giữ được nét đặc sắc riêng có từ bao đời nay.

Dân tộc Mường chiếm 8,4% dân số toàn tỉnh, cư trú chủ yếu vùng dọc sông Đà ở các huyện Phù Yên, Bắc Yên, Mộc Châu và Mai Sơn. Văn hóa của đồng bào dân tộc Mường đa dạng, phong phú, nhất là những loại nhạc cụ âm nhạc độc đáo được gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Tiếp tục các hoạt động Tuần Văn hóa du lịch Mộc Châu năm 2023, sáng 2/9, tại xã biên giới Lóng Sập đã diễn ra các các hoạt động văn hóa, thể thao, thương mại, thu hút đông đảo nhân dân và du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Ngày 2/9, xã Ngọc Chiến, huyện Mường La đã tổ chức Khai mạc Lễ hội mừng cơm mới năm 2023, thu hút hàng nghìn du khách và người dân đến tham dự. 

Nối tiếp các hoạt động Tuần văn hóa du lịch Mộc Châu năm 2023, tối 1/9, tại Trung tâm Truyền thông- Văn hóa huyện, đã diễn ra Hội thi văn hóa cộng đồng thu hút đông đảo người dân, du khách đến xem và trải nghiệm.

Kho tàng văn học dân gian các dân tộc ở Sơn La vô cùng phong phú, đa dạng, nhiều tác phẩm đã được đưa vào chương trình giáo dục văn học phổ thông. Các hội viên Chi hội Văn nghệ dân gian tỉnh dành nhiều tâm huyết với văn hóa truyền thống, dày công nghiên cứu, dịch thuật, bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian.

Điển hình của huyện Phù Yên về phát triển phong trào văn nghệ quần chúng với nhiều hoạt động có chiều sâu là xã Huy Thượng, góp phần thực hiện hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở khu dân cư.