Do chưa nắm rõ các quy định của pháp luật, nhất là trình tự, thủ tục tố tụng trong các vụ án hình sự, ông Cà Văn Thắng, phường Chiềng Sinh đã tìm đến Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh để được tư vấn, hỗ trợ khi con trai là Cà Văn Hưng (chưa đủ 18 tuổi) bị khởi tố trong một vụ việc hình sự. Thông qua sự tham gia kịp thời của trợ giúp viên pháp lý do Trung tâm cử, gia đình ông Thắng được giải thích rõ quyền, nghĩa vụ của người bị buộc tội, các quy định liên quan đến người chưa thành niên vi phạm pháp luật, cũng như trình tự giải quyết vụ án.

Ông Cà Văn Thắng chia sẻ: Gia đình có hoàn cảnh khó khăn, khi con vướng vào vòng tố tụng rất lo lắng, hoang mang vì không hiểu pháp luật. Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đã hỗ trợ, luật sư tham gia bào chữa miễn phí, con trai được xem xét đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ, giúp gia đình yên tâm và thêm tin tưởng vào pháp luật.

Thực tế triển khai cho thấy, hoạt động trợ giúp pháp lý không chỉ hỗ trợ người dân về mặt pháp luật, mà còn là điểm tựa tinh thần quan trọng khi người dân gặp khó khăn, vướng mắc. Ông Tòng Văn Minh, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La, cho biết: Mỗi vụ việc trợ giúp pháp lý không chỉ là thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, mà còn là trách nhiệm bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Vì vậy, Trung tâm luôn yêu cầu trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia trợ giúp pháp lý bám sát vụ việc từ đầu đến cuối, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được bảo vệ đầy đủ, đúng quy định pháp luật.

Năm 2025, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đã thụ lý 743 vụ việc trợ giúp pháp lý cho 743 đối tượng, trong đó có 672 vụ việc tham gia tố tụng và 71 vụ việc đại diện ngoài tố tụng. Các vụ việc tập trung chủ yếu ở lĩnh vực: Hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, những lĩnh vực gắn trực tiếp với quyền lợi thiết thân của người dân. Tỷ lệ vụ việc tham gia tố tụng thành công chiếm trên 50% số vụ việc đã kết thúc; phần lớn vụ việc được thẩm định đạt chất lượng khá, một số vụ việc đạt chất lượng tốt, qua đó khẳng định hiệu quả thiết thực của công tác trợ giúp pháp lý trong thực tiễn.

Để người thuộc diện được trợ giúp pháp lý miễn phí dễ dàng tiếp cận dịch vụ, tỉnh ta đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Ngay từ khâu phối hợp với Tòa án, Cơ quan Cảnh sát điều tra và các cơ quan tiến hành tố tụng khác, việc rà soát, sàng lọc đối tượng được thực hiện chặt chẽ, kịp thời, giúp các đối tượng thuộc diện trợ giúp pháp lý, trong đó có đồng bào dân tộc thiểu số, người chưa thành niên, người có hoàn cảnh khó khăn, được tiếp cận dịch vụ ngay từ những giai đoạn đầu của quá trình giải quyết vụ việc.

Ông Trần Minh Tuấn, Trợ giúp viên pháp lý Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh, thông tin: Đối với các nhóm đối tượng yếu thế, khi tiếp cận trợ giúp, nhiều người chưa nhận thức đầy đủ về quyền của mình, tâm lý lo lắng, lúng túng trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp. Vì vậy, Trung tâm chú trọng đẩy mạnh tư vấn, giải thích pháp luật bằng ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với từng đối tượng, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, giúp người dân yên tâm và chủ động hơn khi giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh.

Bên cạnh việc trực tiếp trợ giúp pháp lý cho các đối tượng yếu thế, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh còn chủ động mở rộng phạm vi trợ giúp, đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa. Riêng năm 2025, Trung tâm đã tổ chức 4 đợt tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại 16 xã nghèo, thu hút 1.327 lượt đại biểu tham dự; đồng thời cấp phát hàng nghìn tờ gấp pháp luật miễn phí cho người dân. Tại các buổi truyền thông, người dân được giải đáp các vấn đề liên quan đến đất đai, hôn nhân gia đình, thừa kế, hình sự… Nhiều vụ việc vướng mắc được tiếp nhận, hướng dẫn và giải quyết ngay tại cơ sở, giúp người dân hiểu và tin tưởng hơn vào chính sách pháp luật của Nhà nước.

Hoạt động trợ giúp pháp lý ngày càng đi vào chiều sâu, pháp luật đã và đang trở thành chỗ dựa tin cậy cho người dân trên địa bàn tỉnh, nhất là các đối tượng chính sách và nhóm yếu thế. Việc bảo đảm quyền tiếp cận pháp luật kịp thời, công bằng, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, tạo niềm tin của nhân dân vào pháp luật và các cơ quan bảo vệ pháp luật.