Thời điểm này, nhiều hộ nông dân trồng xoài trên địa bàn tỉnh đang vào vụ thu hoạch. Hỗ trợ người dân vượt qua khó khăn trong việc tiêu thụ quả xoài, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương hỗ trợ nông dân bán hàng qua các kênh thương mại điện tử.

Xã Hát Lót, huyện Mai Sơn có khoảng 900 ha xoài. Anh Nguyễn Ngọc Dũng, Giám đốc HTX Ngọc Lan, xã Hát Lót, cho biết: HTX có khoảng 60 ha xoài, sản lượng năm nay đạt trên 500 tấn. Vụ xoài ở Mai Sơn thường bắt đầu muộn hơn các địa phương khác trong tỉnh vào từ giữa tháng 6. Đến thời điểm nay, HTX mới tiêu thụ gần chục tấn xoài. Chúng tôi đang khẩn trương kết nối tiêu thụ cho nông dân.

Có mặt tại vườn xoài của gia đình ông Hoàng Văn Hưởng, bản Đúc Hản, xã Chiềng Mung. Hôm nay, ông vừa chốt bán cho thương lái với giá từ 3.000-5.000 đồng/kg tùy loại. Với 100 gốc xoài cho thu hoạch năm thứ 5, sản lượng khoảng 6 tấn, tuy nhiên, thương lái chỉ chọn được 1,5 tấn xoài loại 2, loại 3. Ông Hưởng nói: Do ảnh hưởng của dịch bệnh, thời tiết, năm nay, tôi không đầu tư bao trái, đầu năm lại gặp hạn hán kéo dài, vì vậy, mẫu mã xoài không được đẹp. 

Tương tự, tại huyện Yên Châu, địa phương có diện tích xoài lớn của tỉnh. Ông Lại Hữu Hưng, Phó trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, cho biết: Toàn huyện có 3.000 ha xoài, trong đó, diện tích xoài GL4 có trên 2.000 ha, sản lượng 17.000-18.000 tấn/năm. Qua rà soát, đến nay, toàn huyện còn khoảng gần 7.000 tấn xoài đang tiêu thụ. 

Theo ông Hưng, tại các vườn được đầu tư chăm sóc theo đúng quy chuẩn kỹ thuật thì giá bán xoài loại 1 vẫn dao động từ 8.000-10.000 đồng/kg; xoài loại 2 giá bán từ 4.000-6.000 đồng/kg. Tuy nhiên, năm nay lại ảnh hưởng do thời tiết nên tỷ lệ xoài loại 1 không nhiều.

Với kinh nghiệm gần 20 năm thu mua nông sản, bà Phạm Thị Ảnh, Giám đốc HTX Đảo Ngọc, huyện Mường La, lý giải: Năm nay, sức tiêu thụ các mặt hàng quả tươi gặp khó khăn ở cả thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Do năm nay nhuận, xoài Sơn La ra trùng vụ với xoài Trung Quốc nên khiến sức mua của Trung Quốc giảm. Nhiều nông dân chờ đến cuối vụ, hy vọng xoài sẽ tăng giá, lượng xoài dồn lại nhiều cùng 1 thời điểm, vì thế, dẫn đến lượng xoài tồn đọng và tụt giá theo ngày. 

Còn chị Lò Thị Thủy, xã Cò Nòi, chuyên đóng hàng đi Trung Quốc, chia sẻ: Đầu vụ xoài năm nay, chúng tôi vẫn thu mua xoài ở mức 8.000-10.000/kg xoài loại 1; 6.000-7.000/kg xoài loại 2, loại 3 mua để bán cho các công ty ép nước hoa quả có giá 2.000-4.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do một bộ phận thương lái và người dân chạy đua về số lượng mà thiếu chú trọng về chất lượng nên hàng không đạt chuẩn, tỷ lệ hao hụt cao. 

Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có gần 20.000 ha xoài, sản lượng khoảng 80.000 tấn, tập trung tại các huyện Mai Sơn, Yên Châu, Mường La, Thuận Châu, Sông Mã... Trong 5 năm trở lại đây, khi giá xoài tăng cao, nông dân ở một số địa phương đã mở rộng diện tích.

Hỗ trợ kết nối tiêu thụ nông sản, tỉnh Sơn La chủ động tổ chức và phối hợp tổ chức nhiều chương trình, hoạt động giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã giới thiệu, quảng bá, kết nối tiêu thụ nông sản. Hình thức kết nối, xúc tiến, quảng bá được các huyện, thành phố, doanh nghiệp, HTX thực hiện đa dạng hình thức.

Theo thông tin của Ban Chỉ đạo 598 tỉnh, từ đầu vụ đến nay, toàn tỉnh đã tiêu thụ trên 47.600 tấn xoài, trong đó, tiêu thụ trong nước trên 43.000 tấn; giá trị ước đạt trên 270 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao, cho biết: Ngày 28/6, Công ty đã ban hành thông báo thu mua xoài cho nông dân, với giá 5.000 đồng/kg tại Trung tâm chế biến rau, quả Doveco Sơn La và mua với giá 5.700 đồng/kg tại Doveco Ninh Bình, đối với xoài đạt trọng lượng trên 400g/quả, không sâu, không nứt. Từ đầu vụ đến nay, Công ty đã thu mua gần 6.000 tấn xoài để chế biến. 

Ông Nghiêm Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư tỉnh, thông tin: Từ đầu năm tới nay, đơn vị tổ chức 3 chương trình xúc tiến, quảng bá nông sản; phối hợp với các doanh nghiệp, HTX tham gia 12 chương trình hội chợ tại các tỉnh, thành phố; phối hợp với UBND huyện Yên Châu tổ chức Lễ ký kết đưa quả Mận hậu Sơn La trên các chuyến bay Vietnam Airlines năm 2023. Cuối tháng 6 vừa qua, tỉnh Sơn La tham gia Hội chợ thương mại quốc tế Trung - Việt lần thứ 29 tại Bằng Tường, Quảng Tây, Trung Quốc có đưa trái xoài sang trưng bày, giới thiệu và chào hàng.

Tham gia hội chợ, HTX Hưng Thịnh, xã Mường Bú, huyện Mường La đã mang 6 tạ xoài Đài Loan trồng theo quy trình VietGAP trưng bày, giới thiệu sản phẩm. Ông Nguyễn Đình Hướng, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX Hưng Thịnh, xã Mường Bú, huyện Mường La, cho biết: Rất vui, xoài Sơn La được bạn hàng Trung Quốc đánh giá cao mẫu mã, chất lượng, với giá bán 10 tệ/quả xoài tương đương 33 nghìn đồng/quả có trọng lượng trung bình 6 lạng đến 1 kg. Tại hội chợ, HTX đã kết nối với nhiều bạn hàng phía Trung Quốc.

Về lâu dài, ngành Nông nghiệp cần tiếp tục thực hiện quy hoạch theo hướng an toàn, đạt các tiêu chuẩn chất lượng trong nước và quốc tế, đây là điều kiện để nông sản của tỉnh có thể xuất khẩu theo đường chính ngạch và mở rộng sang các thị trường mới như Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia…

Đồng thời, khuyến khích nông dân áp dụng khoa học công nghệ; tiêu chuẩn, quy chuẩn vào quá trình trồng, chăm sóc để có nguồn nông sản chất lượng, đáp ứng yêu cầu các thị trường. Kêu gọi, khuyến khích các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư các nhà máy sơ chế, chế biến sâu sản phẩm nông sản sau thu hoạch nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng, phát triển một cách bền vững.