Từ đầu năm đến nay, nắng nóng gay gắt kéo dài, khiến hàng nghìn ha cây trồng ở Sơn La thiếu nước tưới. Các mô hình áp dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm trong sản xuất đã cho thấy hiệu quả với chống hạn, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Sau các đợt nắng nóng kéo dài, trong khi nhiều vườn cây ăn quả ở xã Hát Lót, huyện Mai Sơn bị khô hạn, rụng hoa, rụng quả vì thiếu nước, thì vườn bưởi rộng gần 2 ha của gia đình anh Nguyễn Ngọc Dũng, Giám đốc HTX Ngọc Lan vẫn xanh tốt, quan sát vườn cây, cứ cách 5 - 7 m lại được lắp đặt 1 trụ vòi tưới.

Anh Nguyễn Ngọc Dũng nói: Nhờ hệ thống tưới này là mà không lo hạn hán. Chỉ cần mở van, hệ thống tự động tưới đồng loạt cho hàng trăm gốc bưởi, năng suất, chất lượng, mẫu mã quả bưởi vượt trội.

Anh Dũng thông tin thêm: Dùng hệ thống tưới phun nên vườn giữ độ ẩm lâu hơn, nông dân cũng không mất nhiều công sức lao động để tưới và khắc phục được tình trạng thiếu hụt nước tưới vào mùa khô.

Còn tại xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, thời điểm này, nhờ áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt mà nông dân có thể chủ động điều chỉnh mùa vụ cho một số lọai cây trồng. Nếu như tại các địa phương khác, cây cà chua chỉ có thể trồng vào dịp cuối năm, thời điểm này, vườn cà chua rộng gần 4ha của HTX rau, quả Ngọc Chiến vẫn đang phát triển, mỗi năm cho thu nhập từ 1,5-2 tỷ đồng/ha, tạo việc làm thường xuyên cho 15-20 lao động địa phương.

Ông Nguyễn Thanh Khiết, quản lý HTX, cho biết: Cà chua là cây trồng rất cần nước, với phương pháp tưới nhỏ giọt vừa đủ để giữ ẩm cho cây và không thất thoát ra ngoài. Do đó, cây không bị thiếu nước, kể cả trong điều kiện thời tiết nắng nóng kéo dài mùa khô. Nhờ lắp đặt hệ thống này, đã chủ động hoàn toàn nguồn nước, dinh dưỡng cung cấp cho cây theo thời điểm, cách thức canh tác, phù hợp với sản xuất an toàn, sản xuất hữu cơ theo quy mô lớn.

Trước đây, khi chưa lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, HTX phải thuê khoảng 10 nhân công chuyên thực hiện việc tưới cho cây trồng. Còn giờ đây, chỉ cần 1 người thực hiện một vài thao tác và 1 chiếc điện thoại thông minh, dù ở bất cứ đâu cũng có thể khởi động hệ thống tưới.

Tưới nhỏ giọt, tưới phun sương là những tiến bộ mới trong sản xuất nông nghiệp. Với những ưu thế vượt trội như tiết kiệm nước, giảm chi phí nhân công và nâng cao chất lượng nông sản, công nghệ tưới này đang được nhiều nông dân trong tỉnh ứng dụng.

Hiện nay, toàn tỉnh có 927 ha cây trồng áp dụng hệ thống tưới (nhỏ giọt, phun…) tiết kiệm nước. Theo đánh giá, công nghệ tưới nhỏ giọt, béc phun giúp tiết kiệm 20-40% lượng nước; hạn chế nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nhờ giảm 10-30% lượng phân bón trong quá trình canh tác; tăng thu nhập cho nông dân, HTX, doanh nghiệp từ 10-50% so với áp dụng phương pháp tưới truyền thống.

Bà Cầm Thị Phong, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, cho biết: Công nghệ tưới tiết kiệm có nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp tưới truyền thống, nhưng việc áp dụng vào sản xuất nông nghiệp còn hạn chế. Hầu hết, việc áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm của người dân chỉ dừng lại ở một số cây trồng cụ thể, như nhãn, xoài, cam, bưởi, rau màu và chỉ được áp dụng ở những HTX, hộ gia đình sản xuất quy mô lớn, có điều kiện đầu tư. Thích ứng với biến đổi khí hậu, ngành Nông nghiệp tiếp tục tham mưu cho tỉnh ban hành các cơ chế chính sách ưu đãi vay vốn cho hộ gia đình, HTX, để áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước...

Áp dụng công nghệ tưới tiên tiến là giải pháp hữu hiệu sử dụng nguồn nước hợp lý và hiệu quả trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Hiện nay, ngành Nông nghiệp đang khuyến khích, tư vấn hỗ trợ kỹ thuật lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm, giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất.