Với sản lượng hơn 1.800 tấn thủy sản được nuôi và đánh bắt hằng năm, huyện Quỳnh Nhai có lượng nguyên liệu dồi dào cho việc chế biến thủy sản. Phát huy lợi thế đó, các hợp tác xã, hộ kinh doanh ở Quỳnh Nhai đã quan tâm đầu tư công nghệ bảo quản, chế biến, giúp đa dạng hóa các sản phẩm từ thủy sản, tăng hiệu quả cạnh tranh trên thị trường.

Hợp tác xã Thái Tuấn đã đưa sản phẩm cá tép dầu khô trở thành sản phẩm OCOP 4 sao được công nhận từ năm 2018. Đây cũng là sản phẩm được nhiều người biết đến khi nhắc tới đặc sản mang tính đặc trưng của huyện Quỳnh Nhai thời gian qua. Mỗi năm, HTX xuất bán trên 3 tấn cá tép dầu khô ra thị trường trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, HTX phát triển thêm các sản phẩm chế biến từ thủy sản. Trong đó, có sản phẩm cá ngão rút xương và cá mương sấy khô giữ được hương vị tự nhiên, dễ chế biến và phù hợp với khẩu vị của nhiều người.

Chị Đinh Thị Yến, Giám đốc HTX Thái Tuấn, cho biết: Hiện tại, HTX vẫn đang duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm cá tép dầu khô, theo kế hoạch đến tháng 10/2023 sẽ lập hồ sơ để được công nhận lại sản phẩm OCOP. Mỗi năm, HTX xuất bán từ 5-7 tấn, cao điểm nhất là 15 tấn/năm đối với sản phẩm cá mương sấy khô và khoảng 1,5 tấn cá ngão rút xương. Các sản phẩm được chế biến đảm bảo về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm.

Còn chị Đào Thị Hiếu, xã Mường Giàng lại có cách khác hơn để tạo ra sản phẩm cũng có nguồn gốc từ thủy sản của quê hương. Với quy mô của một hộ kinh doanh gia đình, chị bắt đầu với sản phẩm chả cá Quỳnh Nhai, được chế biến từ cá rô phi, chép,... nuôi trên lòng hồ Quỳnh Nhai. Ban đầu, gia đình chị Hiếu chỉ sản xuất nhỏ phục vụ tại địa phương, về sau phát triển dần với lượng bán nhiều hơn mỗi ngày và được nhiều người biết đến, thị trường tiêu thụ cũng phong phú hơn. Năm 2022, chả cá Quỳnh Nhai được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Hiện tại, hộ kinh doanh của chị Hiếu đang phát triển thêm sản phẩm xúc xích cá sông Đà theo định hướng đạt tiêu chuẩn để được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao trong năm 2023.

Chị Đào Thị Hiếu, cho biết: Mục đích ban đầu khi lên ý tưởng chế biến các sản phẩm từ thủy sản là phần nào giúp bà con tiêu thụ cá nuôi, nhất là trong thời điểm cá không vận chuyển đi bán được ở nhiều nơi do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Đồng thời mong muốn chế biến cá tươi ngay tại nơi sản xuất để giữ được hàm lượng dinh dưỡng cao nhất trong thịt cá thay vì cấp đông như thông thường, giúp người dùng có sản phẩm chế biến sẵn, tiện lợi hơn khi sử dụng. Sản phẩm chả cá, xúc xích hiện vẫn đang được bán với giá 150.000 đồng/kg. Bên cạnh đó, chúng tôi còn có thêm các sản phẩm khác như: ruốc cá, cá sấy, giò cá... được lên đơn và chế biến theo yêu cầu của khách hàng.

Đi dọc từ trung tâm huyện Quỳnh Nhai đến chân cầu Pá Uôn, rất dễ bắt gặp những gian hàng bày các loại cá sấy khô với chủng loại đa dạng, phong phú của người dân nơi đây mang ra chào bán. Với kinh nghiệm của những người sống ở vùng sông nước, luôn sẵn nguồn lợi thủy sản, các hộ dân sinh sống vùng dọc sông có không ít cách để sơ chế, bảo quản cá thủ công. Từ đó, có thể phát triển thành phương pháp chế biến để tạo ra sản phẩm để làm hàng hóa bán cho khách hàng khi có dịp ghé đến Quỳnh Nhai, tạo thêm thu nhập cho gia đình.

Ông Điêu Chính Hải, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Quỳnh Nhai, cho biết: Hiện tại, các sản phẩm chế biến từ cá của Quỳnh Nhai theo hướng bài bản và được công nhận thương hiệu chưa có nhiều. Do vậy, thời gian tới, Phòng định hướng tham mưu với huyện tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn đến các HTX, hộ sản xuất kinh doanh, nhất là các hộ sản xuất nhỏ lẻ có sự liên kết, nâng cao chất lượng sản phẩm. Cùng với việc tăng cường các hoạt động xúc tiến, quảng bá để tìm kiếm đầu ra ổn định cho các sản phẩm chế biến từ cá của địa phương.

Khách hàng đánh giá cao về chất lượng, độ ngon, hương vị tự nhiên của các sản phẩm chế biến từ cá ở Quỳnh Nhai. Những sản phẩm này mang đến nhiều tiện lợi cho cuộc sống, phù hợp với những ngày bận rộn, eo hẹp về thời gian nội trợ. Vậy nên, việc khuyến khích phát triển và nâng cao hơn nữa chất lượng và nâng tầm thương hiệu các sản phẩm này sẽ là giải pháp không chỉ giúp người trực tiếp sản xuất có thêm ưu thế mà còn giúp nông dân nuôi thủy sản ở Quỳnh Nhai có thêm động lực để phát triển nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản ở địa phương.