Nhận thấy tiềm năng giá trị kinh tế, hai năm trở lại đây, HTX Phú Quý, thị trấn Yên Châu, huyện Yên Châu, đã đưa vào trồng thử nghiệm cây cúc chi lấy hoa làm dược liệu, góp phần phát triển kinh tế từ đa dạng các loại cây trồng.

Chị Trần Thị Hồng, Giám đốc HTX Phú Quý, cho biết: Qua tìm hiểu, cây cúc chi được trồng chủ yếu ở các vùng đồng bằng Bắc Bộ, hoa được dùng để chế biến thành trà, có tác dụng an thần, giải nhiệt, tiêu độc, chống oxy hóa, cho giá trị kinh tế cao. HTX đã liên kết với một số hộ dân tại các xã trên địa bàn thử nghiệm trồng loại cây này. 

Thời điểm này, tại bản Nà Khái, xã Sặp Vạt, cánh đồng hoa cúc chi rộng gần 1 ha của HTX Phú Quý phủ một màu vàng rực, đang bước vào mùa thu hoạch, phục vụ cho việc lấy nguyên liệu làm trà.

Nhẹ nhàng hái những bông hoa vừa chớm nở, chị Nguyễn Thị Hà, hộ dân liên kết với HTX Phú Quý trồng hoa cúc chi, chia sẻ: Cây cúc chi rất khỏe, gần như không có sâu bệnh, người trồng chỉ mất chi phí giống cây năm đầu tiên, còn từ những vụ sau, dùng cành của cây trồng vụ trước để ươm. Đây là năm thứ 2, gia đình được HTX hỗ trợ giống và quy trình trồng, chăm sóc hoa cúc chi.

Bí quyết trồng cây hoa cúc chi đạt hiệu quả cao là chọn chân ruộng, đất cát pha hoặc thịt nhẹ giàu mùn. Đồng thời, tưới tiêu chủ động, xới mặt luống thường xuyên và phủ đất đè khóm, đè cành kịp thời để cây cúc phát sinh nhiều mầm nhánh mới, cho nhiều hoa. Chỉ sau 4 tháng trồng, cây cúc chi đã cho hoa và nở rộ vào cuối tháng 11; thời gian thu hoa trong vòng khoảng 1 tháng.

Theo kinh nghiệm của người trồng, hoa cúc có chất lượng tốt nhất khi vừa nở. Việc thu hoa thực hiện hoàn toàn thủ công, không đòi hỏi nhiều kỹ thuật nhưng cần sự khéo léo, tỉ mỉ để hạn chế làm rụng cánh, dập bông.

Năm nay, vườn hoa cúc chi của gia đình chị Hà cho năng suất cao và giá bán ổn định, được HTX thu mua với giá bình quân 40.000 đồng/kg hoa tươi. Trung bình mỗi ha cho thu hoạch trên 3 tấn hoa tươi, trừ chi phí mang lại thu nhập từ 90-100 triệu đồng/vụ.

Hiện nay, thị trường của loại cúc này đang rất thuận lợi bởi nguồn sản phẩm không đáp ứng đủ nhu cầu thu mua, chế biến làm trà, vị thuốc bắc. Vì vậy, HTX đã đầu tư hệ thống sấy lạnh để chế biến hoa cúc chi thành trà. Do sấy ở nhiệt độ thấp, hoa đảm bảo giữ màu sắc tự nhiên, hương vị cũng như hàm lượng dinh dưỡng, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Trung bình 10 kg hoa tươi sẽ ra thành phẩm 1 kg hoa khô, ước tính cả vụ, HTX sản xuất 3 tạ hoa khô, với giá bình quân 600 nghìn đồng/kg. Hiện nay, sản phẩm trà cúc chi của HTX được tiêu thụ chủ yếu trong tỉnh và đang được một số công ty dược phẩm tại Hà Nam tìm hiểu ký kết tiêu thụ trong năm 2023.

Với giá trị kinh tế mang lại, HTX Phú Quý đang tiếp tục ươm giống để nhân rộng diện tích hoa cúc chi những năm tiếp theo. Dự định sẽ mở rộng diện tích trồng lên 5 ha cây cúc chi kết hợp làm du lịch khi vào mùa hoa để giới thiệu loại cây này. Đồng thời, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm trà cúc chi.

Trồng hoa cúc chi có lợi thế là đầu tư giống một lần, cho thu hoạch liên tục nhiều năm; năng suất cao nhất có thể đạt 5 tấn/ha, với giá bán như hiện nay, doanh thu đạt 300 triệu đồng/ha. Qua triển khai thực hiện mô hình có thể thấy, cây cúc chi thích nghi với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của huyện Yên Châu và bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đây được xem là mô hình mở ra triển vọng nâng cao thu nhập, góp phần từng bước chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đa dạng hóa sản phẩm, thúc đẩy phát triển kinh tế tại địa phương.