Phát triển nông nghiệp tập trung, ứng dụng công nghệ cao, gắn với bảo quản, chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị, đang được huyện Mai Sơn triển khai nhiều giải pháp để chuyển đổi nông nghiệp phát triển theo hướng nông nghiệp xanh, bền vững.

Mai Sơn có lợi thế phát triển nông nghiệp, nhất là những cây công nghiệp và các loại cây ăn quả. Huyện đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tư duy trong sản xuất nông nghiệp, thành lập các HTX nông nghiệp, phát triển nông nghiệp theo vùng, tích cực ứng dụng công nghệ cao, sản xuất hữu cơ làm tăng năng suất, chất lượng, giá trị hàng hóa trên diện tích đất nông nghiệp.

Toàn huyện đang chăm sóc 11.500 ha cây ăn quả, gồm na, xoài, nhãn, thanh long… sản lượng quả ước đạt gần 100.000 tấn/năm. Trong đó: 1.143,7 ha được cấp chứng nhận VietGAP; 5.000 ha cây ăn quả thực hiện theo mô hình ứng dụng công nghệ cao; 2.500 ha sản xuất theo hướng hữu; duy trì 46 mã số vùng trồng với hơn 1.217 ha và 5 cơ sở đóng gói. Vùng nguyên liệu cà phê đạt 8.569 ha, tập trung chủ yếu tại các xã: Chiềng Ban, Chiềng Chung, Chiềng Dong… Trong đó, vùng sản xuất cà phê ứng dụng công nghệ cao, gồm 876 hộ gia đình, cá nhân liên kết sản xuất 671,4 ha cà phê với Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La; 679 hộ gia đình, cá nhân liên kết sản xuất hơn 368 ha cà phê với Công ty cổ phần chế biến cà phê Sơn La.

Huyện Mai Sơn tăng cường tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ nông dân áp dụng các tiến bộ khoa học vào đầu tư thâm canh, hình thành các vùng nguyên liệu tập trung có diện tích phù hợp, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, tăng giá trị cạnh tranh trên thị trường. Nông dân huyện Mai Sơn đã làm chủ về khoa học kỹ thuật trong sản xuất, góp phần vào sự phát triển nông nghiệp một cách bền vững.

Bà Cầm Thị Khay, Phó Chủ tịch UBND huyện Mai Sơn, cho biết: Hiện nay, các loại cây ăn quả được trồng quy mô tập trung, theo vùng phù hợp với đất đai, khí hậu đang đem lại năng suất, chất lượng phục vụ thị trường trong nước và chế biến, xuất khẩu. Đây là hướng đi mang lại hiệu quả kinh tế, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Toàn huyện có 199 HTX, với 18 sản phẩm OCOP, các sản phẩm đang phát triển gắn với thị trường, chuyển dịch, tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng nông mới và phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Phát triển cây cà phê theo hướng bền vững, xã Chiềng Chung liên kết giữa các doanh nghiệp, HTX với các hộ dân trong việc sản xuất, tiêu thụ, chế biến nông sản. Toàn xã có 675 ha cà phê, trong đó, đã được quy hoạch mã vùng trồng hơn 300 ha.

Trên địa bàn có xã Chiềng Chung có Hợp tác xã Ara - Tay Coffee, với 200 ha cà phê, trong đó có 70 ha cà phê đã cho thu hoạch, có mã vùng trồng. Hiện nay, HTX đang sản xuất 2 sản phẩm cà phê nhân xanh Natural và cà phê Honey nhân xanh. Các sản phẩm được các cơ quan chức năng chứng nhận về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ và tạo điều kiện quảng bá rộng rãi, tạo lợi thế nâng cao giá trị, tính cạnh tranh sản phẩm trên thị trường.

Chị Cầm Thị Mòn, Giám đốc HTX Ara - Tay coffee, cho biết: Diện tích cây cà phê của HTX được các thành viên tuân thủ quy trình sản xuất, áp dụng các biện pháp canh tác thông minh, áp dụng hệ thống tưới nước nhỏ giọt, sử dụng phân bón hữu cơ theo quy trình chăm sóc, không sử dụng thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Sản phẩm cà phê của HTX được công nhận sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu, chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao từ năm 2022.

Cây na đang là cây chủ lực của huyện, với 681 ha, trong đó, gần 335 ha sản xuất theo công nghệ cao, tập trung ở các xã: Cò Nòi, Mường Bon, Nà Bó và thị trấn Hát Lót, sản lượng khoảng gần 7.000 tấn quả/năm. Tháng 8/2018, huyện Mai Sơn đã tổ chức công bố nhãn hiệu chứng nhận “Na Mai Sơn”, đây là cơ sở quan trọng, giúp cho việc sản xuất, kinh doanh thuận lợi, bảo vệ và nâng cao uy tín chất lượng sản phẩm, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người sản xuất và người tiêu dùng. 

Tại xã Cò Nòi, có diện tích na lớn nhất huyện Mai Sơn, với hơn 400 ha, trong đó 200 ha cho thu hoạch, gồm 5 ha được trồng theo hướng hữu cơ, 195 ha trồng ứng dụng công nghệ cao; sản lượng quả đạt 3.000 tấn/năm. Ông Nguyễn Anh Thu, Chủ tịch UBND xã Cò Nòi, cho biết: Xã chỉ đạo nhân dân các bản áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất theo hướng hữu cơ, sạch, an toàn. Tiếp tục phối hợp với các cơ quan chuyên môn, rà soát diện tích đất đai, quy hoạch, hình thành các vùng trồng quy mô lớn và có chất lượng cao. Đồng thời, tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm na đến với thị trường trong và ngoài nước.

Đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất hữu cơ, phát triển sản phẩm gắn với thị trường; hình thành vùng sản xuất tập trung; cấp mã số vùng trồng; xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu các sản phẩm nông nghiệp; tăng cường liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm… là hướng đi hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn của huyện Mai Sơn ngày thêm bền vững, nâng cao thu nhập cho nhân dân.