“Liên minh” để cùng phát triển

Từ nhiều năm trước, khi nông nghiệp Sơn La bước sang giai đoạn mới, nhất là trồng cây ăn quả phát triển mạnh mẽ thì nông dân đã nhận thức sâu sắc được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc liên kết để cùng phát triển. Các hộ dân từ canh tác nhỏ lẻ, manh mún đã bắt tay, xây dựng khối liên kết hợp tác xã để cùng sản xuất theo quy trình, định hướng chung gắn với mở rộng thị trường, tiêu thụ sản phẩm ổn định.

Năm 2019, các hộ dân trồng cam, mận tại bản Ôn, phường Thảo Nguyên đã liên kết thành lập HTX cây ăn quả an toàn bản Ôn, sản xuất theo hướng an toàn, phát triển vùng trồng cây ăn quả chất lượng. Ông Nguyễn Đình Phong, Phó Giám đốc HTX, nói: Hiện nay, HTX có 19 thành viên, trồng 38 ha cam và mận theo hướng hữu cơ và VietGAP; doanh thu mỗi năm trên 20 tỷ đồng, tạo việc làm thời vụ cho hàng trăm lượt lao động địa phương khi vào vụ thu hoạch.

Thông qua việc liên kết, các HTX có điều kiện phát triển chế biến sản phẩm đa dạng, xây dựng thương hiệu, trở thành một trong những chủ thể thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 214 sản phẩm OCOP từ 3-5 sao. Việc tham gia OCOP đã giúp các HTX thay đổi tư duy sản xuất, đổi mới từ bao bì, nhãn mác đến tiêu chuẩn chất lượng, giúp sản phẩm trở thành hàng hóa có giá trị gia tăng cao, vươn xa ra khỏi thị trường trong nước.

Ông Mai Đức Thịnh, Giám đốc HTX Dịch vụ Phát triển Nông nghiệp 19/5, phường Vân Sơn, chia sẻ: Nhờ sự hỗ trợ tư vấn của Liên minh HTX và các ngành liên quan, chúng tôi đã hoàn thành 6 sản phẩm OCOP. Hiện tại, HTX tạo việc làm cho 20 lao động thường xuyên và 150 lao động thời vụ, liên kết bao tiêu nông sản cho gần 2.000 hộ dân.

Không chỉ có cây ăn quả, thủy sản và du lịch cũng chứng kiến sự lên ngôi của mô hình HTX. Ông Lò Văn Sơn, Giám đốc HTX thủy sản Hồ Quỳnh, xã Quỳnh Nhai, nói: Nhờ được vay 1,6 tỷ đồng từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, đơn vị đã nâng số lồng cá từ 16 lồng lên 150 lồng, doanh thu đạt trên 3,7 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho 17 thành viên.

Đến nay, toàn tỉnh có 6 Liên hiệp HTX, hơn 1.000 HTX đang hoạt động, tăng 164% so với năm 2020; tổng vốn đăng ký trên 700 tỷ (trong đó, vốn của HTX trên 560 tỷ đồng, quỹ tín dụng nhân dân 140 tỷ đồng), tăng 130,4% so với năm 2020. Lĩnh vực HTX thu hút trên 38.000 thành viên tham gia.

Đồng hành cùng kinh tế tập thể

Đồng hành cùng khu vực kinh tế tập thể, Liên minh HTX tỉnh đã thể hiện vai trò là “người bạn đồng hành”, là “bà đỡ” cho các HTX; chủ động tham mưu, đề xuất với tỉnh triển khai các giải pháp về công tác quản lý, giải quyết những khó khăn vướng mắc của khu vực kinh tế tập thể, HTX; tăng cường các hoạt động tư vấn hỗ trợ, đưa khu vực kinh tế tập thể, HTX trở thành lực lượng nòng cốt trong phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP và chuyển đổi số.

Ông Lê Huy Phong, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho hay: Trong giai đoạn 2020-2025, mặc dù phải đối mặt với dịch bệnh và biến động thị trường, kinh tế tập thể vẫn duy trì được đà tăng trưởng ổn định. Trung bình mỗi năm có 100 HTX thành lập mới trong toàn tỉnh, vượt 110,4% so với mục tiêu đề ra. Nhiều HTX hoạt động hiệu quả, có nhiều sản phẩm đạt chuẩn OCOP. Tham gia chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ với doanh nghiệp lớn, hình thành HTX kiểu mẫu gắn với vùng nguyên liệu.

Trong 5 năm qua, đơn vị đã tổ chức xúc tiến thương mại cho 36 lượt HTX; mở 76 hội nghị tập huấn cho hơn 3.100 học viên; 12 lớp tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực. Triển khai hỗ trợ 27 lượt HTX vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, với tổng số vốn 10,4 tỷ đồng; hỗ trợ 9 lượt HTX vay vốn từ Chương trình 120 (Quỹ quốc gia giải quyết việc làm), với tổng số tiền 810 triệu đồng. Nhờ đó, giúp các HTX có điều kiện đầu tư công nghệ sản xuất, chế biến hiện đại, tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, đồng thời, hình thành các vùng nguyên liệu tập trung. Đến nay, các HTX sở hữu 238/262 chuỗi nông sản. Nhiều sản phẩm nông sản của các HTX đã có mặt ở hầu hết các siêu thị, cửa hàng tại các thành phố lớn trong nước và xuất khẩu ra thị trường các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Úc, Mỹ, Nga, Pháp...

Không bó hẹp trong lĩnh vực trồng trọt thuần túy, các HTX hiện nay hoạt động đa dạng trên nhiều lĩnh vực: Nông - lâm - thủy sản; công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp; xây dựng; tín dụng; thương mại - dịch vụ; du lịch và vận tải... Doanh thu bình quân mỗi HTX đạt khoảng 2 tỷ đồng; lãi ròng từ 300-500 triệu đồng (tăng 150% so với đầu nhiệm kỳ); thu nhập bình quân của các thành viên đạt khoảng 5 triệu đồng/tháng.

Khẳng định vai trò vươn lên trong giai đoạn mới

Bước sang giai đoạn phát triển mới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, lấy mục tiêu phát triển kinh tế tập thể, HTX là sự tồn tại và phát triển; là niềm tin, chỗ dựa cho các tổ hợp tác, HTX, Liên hiệp HTX và các thành viên. Đơn vị chủ động tham mưu với tỉnh hoàn thiện cơ chế chính sách, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số, nâng cao năng lực nguồn nhân lực, gắn kết kinh tế tập thể với xây dựng nông thôn mới bền vững. Củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh tế tập thể, tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, khoa học kỹ thuật công nghệ cao vào sản xuất, nâng cao quy mô chất lượng sản phẩm. Liên doanh, liên kết với nhà nông, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, nhà máy chế biến làm tốt các dịch vụ đầu vào và tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên.

Ông Lê Huy Phong, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết thêm: Trong nhiệm kỳ mới, Liên minh HTX tỉnh tập trung nâng cao năng lực hiệu quả và sức cạnh tranh của khu vực kinh tế tập thể, tăng cường các hoạt động tập huấn, xúc tiến thương mại. Phấn đấu đến năm 2030, có ít nhất 40% HTX đạt loại khá, giỏi; có từ 65-70% số HTX làm ăn ổn định và có lãi; doanh thu của các HTX, thu nhập của cán bộ quản lý, các thành viên HTX tăng từ 10-15%/năm; có trên 1.200 HTX hoạt động hiệu quả, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế của tỉnh.

Với phương châm “Đoàn kết, dân chủ, đổi mới, sáng tạo, phát triển, sẵn sàng hội nhập kỷ nguyên mới” và lấy chất lượng và lợi ích của thành viên làm thước đo thành công, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục phát huy vai trò đồng hành, thúc đẩy phát triển các HTX kiểu mới, khẳng định sức mạnh của sự hợp tác, liên kết, là những hạt nhân đưa kinh tế của tỉnh phát triển bền vững.