Với ưu điểm dễ trồng, chăm sóc, ít bị sâu bệnh, chi phí đầu tư ban đầu không lớn, nhiều hộ dân trên địa bàn huyện Mường La đã chuyển đổi diện tích đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng cây chuối tây, mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần từng bước giảm nghèo ở địa phương.

Đến xã Mường Bú, “thủ phủ” chuối tây của huyện Mường La với diện tích 589 ha, đúng thời điểm thu hoạch, trên khắp các sườn đồi, không khí lao động rộn ràng, những buồng chuối xanh mướt được chở về bán cho thương lái, ai cũng vui mừng vì chuối năm nay được mùa, được giá. Anh Cà Văn Sam, ở bản Nà Si, là hộ tiên phong trồng và có diện tích trồng chuối nhiều nhất xã Mường Bú với 5 ha, nhanh tay chuyển từng buồng chuối vừa chặt xuống về nơi tập kết, anh Sam phấn khởi nói: Năm nay thời tiết thuận lợi và chăm sóc tốt nên được mùa, quả to đều, đẹp, tháng nào gia đình cũng thu hoạch 3 - 4 đợt, với sản lượng khoảng 3 tấn quả, giá bán trung bình từ 4.000- 6.000 đồng/kg chuối quả, tính ra mỗi tháng thu về 15 triệu đồng. Sau khi thu hoạch quả, còn tận dụng bán lá, thân cây chuối phục vụ chăn nuôi. Từ đầu năm đến nay, gia đình tôi thu về gần 80 triệu đồng từ vườn chuối. 

Là HTX có gần chục năm thu mua chuối cho bà con trong huyện, ông Quàng Văn Phi, Giám đốc HTX Chuối Tây Sơn La Mạc Phi, xã Mường Bú, chia sẻ: Hiện nay, HTX đang liên kết sản xuất trên 150 ha chuối tây, tất cả đều được đăng ký mã số vùng trồng. 2 năm trước, Trung Quốc đóng cửa, xuất khẩu khó khăn, giá cả  thấp hơn so với các năm trước; hiện nay, Trung Quốc mở cửa thông quan, giá cả tăng lên, tiêu thụ được số lượng nhiều, trung bình mỗi ngày, HTX thu mua 10 tấn quả với giá bình quân 4.700 đồng/kg, tạo công ăn việc làm cho 10 lao động địa phương tham gia đóng gói, vận chuyển chuối xuất khẩu. 

Nói về cây chuối trên địa bàn, ông Lò Văn Thoa, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Bú, cho biết: Xã đã vận động người dân các bản tận dụng đất vườn tạp, đất đồi trồng ngô hiệu quả thấp sang trồng cây chuối tây. Đến nay, toàn xã có 428 ha cho thu hoạch, trong đó có 350 ha được cấp mã số vùng trồng, trên địa bàn xã có 2 HTX nông nghiệp và một số hộ chuyên thu mua chuối cho bà con để tiêu thụ trên thị trường trong nước và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Năm 2022, xã trồng mới 40 ha chuối, năng suất bình quân 10 tấn quả/ha, sản lượng chuối xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt 420 tấn; thị trường EU 60 tấn.

Huyện Mường La hiện có khoảng 1.478 ha trồng chuối, diện tích cho sản phẩm gần 1.200 ha, tập trung chủ yếu ở các xã Mường Bú, Mường Chùm, Chiềng San, Tạ Bú, Chiềng Lao và thị trấn Ít Ong. Chuối được thu hoạch rải đều các tháng trong năm, tập trung nhiều vào các tháng từ tháng 6 đến tháng 12; năng suất bình quân đạt từ 10-20 tấn quả/ha/năm, 1 ha cây chuối tây (tính cả quả, lá, hoa, thân cây) cho thu nhập từ 120-140 triệu đồng/năm. Hiện nay, quả chuối tây tại Mường La chủ yếu được tiêu thụ tại các chợ đầu mối, siêu thị trong nước và xuất khẩu sang Trung Quốc, EU bằng đường chính ngạch.

Ông Lù Văn Quý, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường La, cho biết: Trước đây, người dân  trồng cây chuối tây chủ yếu phục vụ gia đình, 5 năm trở lại đây, thực hiện chuyển đổi cây trồng trên đất dốc, người dân đã chủ động chuyển đổi diện tích ngô, sắn kém hiệu quả sang trồng chuối chuyên canh theo hướng hàng hóa, xuất khẩu. Giờ đây, cây chuối tây đã trở thành cây ăn quả chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ngoài thu hoạch quả chuối, ngoài ra, các hộ sản xuất còn thu thêm từ các sản phẩm phụ từ cây chuối, như: Hoa chuối, thân, lá; còn chuối chín, chuối bị nứt vỏ được chế biến thành rượu chuối hoặc tận dụng làm phân bón hữu cơ, mang lại thêm thu nhập cho nông dân.

Để cây chuối năng suất, chất lượng, đầu ra ổn định, huyện Mường La đã tập trung quy hoạch, xây dựng mã số vùng trồng, vận động người dân thành lập HTX để liên kết tiêu thụ sản phẩm. Đến nay, toàn huyện có 2 HTX lớn là HTX Chuối Tây Sơn La Mạc Phi, HTX Nông nghiệp Mạnh Khôi, xã Mường Bú, chuyên thu mua chuối cho bà con; có 407 ha chuối được cấp mã số vùng trồng, 20 ha chuối trồng theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện nay, huyện Mường La tiếp tục kêu gọi doanh nghiệp, HTX phát triển trồng chuối theo hướng hữu cơ; hỗ trợ các HTX nông nghiệp Mạnh Khôi đầu tư, sơ chế, đóng gói, chế biến sợi chuối, hướng tới sản xuất phân bón hữu cơ từ sản phẩm chuối; HTX Tạ Bú chế biến sản phẩm “Chuối ngào đường” hướng tới làm sản phẩm đặc trưng của địa phương; từng bước nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm chuối, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Sau 5 năm phát triển trên đồng đất Mường La, cây chuối tây đang là cây trồng chủ lực của nhiều xã trên địa bàn, từng bước tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho nhiều hộ dân ở nơi đây, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.