Xã Ngọc Chiến, huyện Mường La có trên 18.460 ha rừng, giáp ranh với xã Túc Đán, huyện Trạm Tấu và xã Nặm Khắt, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Những cánh rừng già nằm ở độ cao trên 2.000m so với mực nước biển, độ ẩm cao, không khí lạnh, mây mù bao phủ, rừng ở Ngọc Chiến mang đậm vẻ hoang sơ, với hệ động vật, thực vật phong phú và nhiều nguồn gen quý hiếm.

Khu rừng có những cây chè cổ thụ thuộc bản Nậm Nghiệp, xã Ngọc Chiến.

Nằm sâu trong rừng, những cây chè cổ thụ trăm năm tuổi, nhiều cành, thân cây xù xì, rêu phong, có những cây thân to người ôm không xuể, cao 15 - 20 m, nằm rải rác ở hơn 1.000 ha rừng thuộc các bản: Nậm Nghiệp, Chăm Pụng, Pú Dảnh, Mường Chiến, Nà Tâu.

Kiểm tra và đánh dấu những cây chè cổ thụ.

Chè cổ thụ được hái về sử dụng.

Khác với cây chè shan tuyết cổ thụ ở xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên hay xã Mường Do, huyện Phù Yên, những cây chè cổ thụ ở Ngọc Chiến nằm xen kẽ với cây rừng nên khá khó phân biệt. Lá chè dầy, nhỏ, ngọn chè non có màu xanh tía, chỉ khi nhìn những bông hoa chè màu trắng nhụy vàng rơi dưới gốc thì người đi rừng mới nhận ra. Từ sau tháng 3 hàng năm, ở thân cây và cành chi chít những búp chè xanh.

Búp chè cổ thụ ở Ngọc Chiến có màu xanh tía.

Theo lời kể của những người cao tuổi trong các bản, không ai biết những cây chè cổ thụ này có từ bao giờ. Những cây chè mọc sâu trong rừng nên cũng ít người khai thác, chỉ một số người đi rừng tiện hái lá về đun nước uống. Chè nơi đây có vị đắng nhẹ ban đầu, rồi thanh, ngọt.

Nước từ búp chè có vị đắng nhẹ ban đầu, rồi thanh, ngọt.

Để bảo vệ và khai thác hiệu quả diện tích chè cổ thụ hiện có, xã Ngọc Chiến và huyện Mường La đang khảo sát, xác định số lượng cây, tuổi thọ của cây; kiểm tra các vùng chè cổ thụ có khả năng khai thác, chế biến sản phẩm chè; xây dựng phương án, kế hoạch bảo tồn nguồn gen; nghiên cứu thêm hướng phát triển du lịch sinh thái trên cung đường Ngọc Chiến - Mù Cang Chải - Trạm Tấu nhằm thu hút du khách ưa khám phá.

Một số cây chè nhỏ mọc lên ngay dưới tán những cây chè cổ thụ.