Mạng xã hội với nhiều luồng thông tin chưa được kiểm chứng; hoạt động phát tán tin giả, tin sai sự thật đang là vấn nạn đáng lo ngại. Công an Sơn La đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp nghiệp vụ, kịp thời phát hiện, xử lý nhiều vụ việc phát tán tin giả, tin sai sự thật, đảm bảo giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn.

Nhiều mối nguy hại

Từ năm 2020 đến nay, tại địa bàn các huyện Thuận Châu, Mường La, Mộc Châu, Yên Châu… đã xuất hiện một số đối tượng tạo lập, quản trị 8 nhóm trên không gian mạng để cảnh báo vị trí thực hiện nhiệm vụ của lực lượng cảnh sát giao thông, để đối phó với việc xử lý vi phạm của lực lượng chức năng, gây ảnh hưởng đến công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông. Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ bóc gỡ, vô hiệu hóa hoạt động của các nhóm trên không gian mạng và xử lý nghiêm các đối tượng quản trị viên, không để gây ảnh hưởng xấu đến tình hình ANTT tại địa bàn.

Gần đây, ngày 6/5/2024, các đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh phát hiện một số tài khoản facebook đăng, bình luận nội dung sai sự thật về việc “lái xe có động cơ giết người…” và số người tử vong liên quan đến vụ tai nạn giao thông đường bộ xảy ra vào hồi 22h20', ngày 5/5/2024, tại Km219+063 quốc lộ 6, thuộc địa phận bản Đông Khùa, xã Tú Nang, huyện Yên Châu gây hậu quả 1 người chết, 7 người bị thương (tại thời điểm xảy ra vụ việc). Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị chức năng xác minh, răn đe, xử phạt vi phạm hành chính các đối tượng đăng tải thông tin sai sự thật liên quan đến vụ việc.

Từ những thông tin sai sự thật, chưa được kiểm chứng, bị các cá nhân tự ý đăng tải và bình luận đã thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng mạng, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn; ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng Công an Sơn La trong quá trình giải quyết vụ việc.

Người dùng mạng xã hội thường đọc lướt, cùng tâm lý dễ tin vào những điều có nhiều người thích, hay chia sẻ nên vội vàng đăng tải, chia sẻ, bình luận thông tin mà không cần kiểm chứng, suy xét thấu đáo, nhất là đối với những thông tin nóng, gây sốc. 

Thượng tá Phạm Hoàng Hiển, Phó trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh, thông tin: Hoạt động phát tán tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng trên địa bàn tỉnh vẫn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, khó lường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, danh dự của các tổ chức, cá nhân; gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, gây thiệt hại về kinh tế - xã hội. Nhiều thông tin thiếu kiểm chứng, bịa đặt, phản cảm được người dùng chia sẻ rộng rãi gây bức xúc trong dư luận xã hội. Đặc biệt, những thông tin sai sự thật càng trở nên nguy hại nếu bị các thế lực thù địch, phản động khai thác như một chiêu bài để chống phá Đảng, Nhà nước, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân.

Theo cơ quan Công an, gần đây nổi lên một số phương thức thủ đoạn phát tán tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng, như: Tạo lập các tài khoản cá nhân mạng xã hội (user) mạo danh người có uy tín, người nổi tiếng; sử dụng biệt danh (nickname) nhằm che giấu lai lịch, tạo lập và điều hành các hội, nhóm (fanpage, group)… nhằm thu hút nhiều người tham gia; chỉnh sửa các thông số kỹ thuật của tập tin thời gian, giả mạo IP (IP ảo, fake IP, dịch vụ máy chủ trung gian)… đăng tải tin giả, tin sai sự thật nhằm dẫn dắt dư luận, cho người dùng tự do đăng tải thông tin, bình luận mà không kiểm soát nội dung; triệt để nắm bắt các sự kiện nóng, các “vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội” để tạo dựng thông tin giả mạo, đánh lừa dư luận nhằm thu hút lượng người quan tâm, tin, nghe theo; lợi dụng việc kiểm duyệt nội dung trong hoạt động của một số cơ quan báo chí, trang thông tin điện tử để cắt ghép, giả mạo thông tin.

Nỗ lực ngăn chặn

Lực lượng Công an toàn tỉnh đã chủ động, tích cực tham mưu với cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về phòng ngừa, đấu tranh với các vi phạm trên không gian mạng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân về nhiệm vụ đấu tranh, phòng, chống các hoạt động phát tán tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng; tích cực thông tin về phương thức, thủ đoạn của các đối tượng lợi dụng không gian mạng để phát tán tin giả, tin sai sự thật nhằm chống phá Đảng, Nhà nước hoặc vi phạm pháp luật.

Đồng thời, thực hiện hiệu quả công tác bảo vệ nên tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; nâng cao hiệu quả công tác phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. Chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, Công an các huyện, thành phố phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị chức năng triển khai đồng bộ các biện pháp công tác nhằm ngăn chặn, phát hiện, xử lý kịp thời các tin giả, tin sai sự thật... Từ năm 2023 đến nay, lực lượng chức năng Công an tỉnh đã phát hiện, xử lý 100 vụ, 112 đối tượng vi phạm; trong đó, xử phạt vi phạm hành chính 36 vụ, 42 đối tượng với tổng số tiền phạt hơn 285 triệu đồng; yêu cầu các đối tượng gỡ bỏ 111 bài viết có nội dung vi phạm; qua đó, đã ngăn chặn hàng nghìn lượt tiếp cận các tin, bài có nội dung xấu, độc.

Thượng tá Đỗ Thị Thu Hà, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, cho biết: Thời gian tới, đơn vị tham mưu với Ban Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo quyết liệt triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ trên không gian mạng. Nắm chắc tình hình sớm, từ xa, kiểm soát thông tin trên không gian mạng. Phân tích, đánh giá các vụ việc, vấn đề nhạy cảm, phức tạp, dự báo nguy cơ bị khai thác, lợi dụng tạo dựng tin giả, tin sai sự thật để tuyên truyền xuyên tạc, kịp thời phát hiện, phê phán, phản bác và xử lý nghiêm các đối tượng tạo dựng, tán phát tin giả, tin sai sự thật. Thường xuyên hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, đoàn thể, địa phương trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động phá hoại về tư tưởng, đảm bảo an ninh trên tất cả các lĩnh vực văn hóa, xã hội. Chủ động, phối hợp kịp thời đưa những thông tin chính thống, làm cho cán bộ, đảng viên và người dân có cơ sở phân biệt và nhận thức những thông tin giả, tin đồn thất thiệt, ngăn chặn tác động tiêu cực.

Bên cạnh sự vào cuộc tích cực, quyết liệt của các cơ quan chức năng, mỗi người dân khi sử dụng mạng xã hội cần hành động có trách nhiệm, tuân thủ các quy định của pháp luật, có tinh thần cảnh giác, có nhãn quan chính trị đúng đắn, có kiến thức cần thiết nhận biết, ứng phó và phản biện có hiệu quả với tình trạng tin giả, tin sai sự thật có xu hướng ngày càng tăng trên không gian mạng. Nên tìm đến những nguồn tin chính thống; tuyệt đối không đăng tải, bình luận, chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng, thông tin giả mạo, sai sự thật. Khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, quảng bá về đất nước, con người, văn hoá tốt đẹp của Việt Nam, chia sẻ thông tin tích cực, những tấm gương người tốt, việc tốt, nhằm góp phần bảo đảm tốt an ninh, trật tự trên không gian mạng.