Tỉnh ta có 12 dân tộc cùng sinh sống, với nhiều phong tục đặc sắc. Trong đó, lễ cưới hỏi với các nghi thức, thủ tục, đồ sính lễ được bà con coi trọng và chuẩn bị kỹ lưỡng, chứa đựng nhiều nét văn hóa truyền thống.

Lễ hội truyền thống là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của mỗi dân tộc, là điểm nhấn đặc sắc để thu hút du khách thì các lễ hội ngành nghề lại mang những đặc trưng riêng đáp ứng xu thế phát triển hiện đại. Tại Sơn La, những lễ hội về trái cây, mùa hoa ở Sơn La đang trở thành một phần không thể thiếu, là dịp để quảng bá mạnh mẽ về thế mạnh của nông sản và du lịch Sơn La.

Ngày 27/8, tại Đình Chu, bản Chiềng Hạ, UBND xã Quang Huy, huyện Phù Yên đã tổ chức Lễ hội Tết Xíp xí cổ truyền dân tộc Thái Trắng năm 2023. Dự Lễ hội có các đồng chí: Đinh Công Sỹ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc Hội; Vi Đức Thọ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; Cầm Ngọc Minh, Nguyên Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở, ngành của tỉnh; Thường trực Huyện ủy, UBND huyện Phù Yên.

Phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn huyện Vân Hồ những năm qua được triển khai hiệu quả, đã lan tỏa sâu rộng đến toàn thể nhân dân, trở thành mục tiêu phấn đấu của mọi gia đình, làm cho mỗi “hạt nhân của xã hội” tốt, góp phần xây dựng xã hội tốt, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương ngày càng phát triển.

Huyện vùng cao Bắc Yên có trên 46% dân số là đồng bào dân tộc Mông. Nhiều nét đẹp văn hóa của đồng bào luôn được gìn giữ, phát huy trong đời sống sinh hoạt gắn với phát triển du lịch cộng đồng.

Hơn 20 năm qua, gia đình ông Sùng Tráng Tủa, bản Pá Khoang, xã Mường Lèo, huyện Sốp Cộp, luôn giữ nghề rèn truyền thống của dân tộc Mông. Với những bí quyết gia truyền, sản phẩm có độ tinh xảo, sắc và bền, được khách hàng ưa chuộng.

Xác định tầm quan trọng của văn hóa, những năm qua, tỉnh ta đã và đang tập trung thực hiện mục tiêu lấy phát triển văn hóa, xây dựng con người làm yếu tố cốt lõi để phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Cục Bản quyền tác giả, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa chứng nhận đăng ký quyền tác giả đối với tác phẩm Ngày hội Hoa sơn tra của UBND huyện Mường La.

Trên mảnh đất Sơn La, có nhiều di tích khảo cổ đã được tìm thấy ven thềm sông Đà trước đây. Qua bước đầu khảo sát, khai quật các di tích, xác định niên đại những vi vật cổ đã phần nào chứng minh sự tồn tại và phát triển của cư dân cổ từ thời kỳ đồ đá cho đến các giai đoạn sau này. Khảo cổ học tại Sơn La hiện vẫn còn những bí ẩn về lịch sử thời xa xưa cần được nghiên cứu, tìm hiểu và làm sáng tỏ.

Ngày 30/7, Nhà hát Ca múa nhạc tỉnh đã tổ chức báo cáo tác phẩm sưu tầm, truyền vai, truyền khẩu, truyền tay dân ca, dân vũ, dân nhạc truyền thống dân gian năm 2023.

Tại tỉnh Sơn La còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử gắn liền với các cuộc kháng chiến oanh liệt của cha ông trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, là những “địa chỉ đỏ” về giáo dục truyền thống cách mạng giàu ý nghĩa.

Những năm gần đây, một số hộ dân ở xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La, đã đầu tư xây dựng mô hình du lịch sinh thái, thu hút hàng ngàn lượt du khách mỗi năm đến tham quan, trải nghiệm, góp phần nâng cao thu nhập và bảo tồn, quảng bá và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái.

Thị trấn nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu có 30 tiểu khu, trong đó tiểu khu Pa Khen và Pa Khen 3 chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông lềnh (Mông hoa) và Mông đú (Mông đen) sinh sống. Những năm qua, bà con dân tộc Mông nơi đây luôn giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, nổi bật là sử dụng trang phục truyền thống trong đời sống hàng ngày.

Trang phục là một trong những nét văn hóa dân tộc đặc trưng của phụ nữ Khơ Mú bản Cang Ôn, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, gồm có: Khăn piêu, áo cóm, váy đen, dây lưng, xà cạp, chùm cài đầu, bộ xà tích thắt lưng...

Gần 2 năm qua, những thành viên Câu lạc bộ liên thế hệ nhóm phát triển tài năng văn hóa dân tộc Thái xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu đã tích cực khôi phục, gìn giữ tiếng nói, chữ viết và những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái.

Đồng bào dân tộc Lào bản Mường Và, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, luôn giữ gìn và phát huy những nét văn hóa dân tộc, nhất là trang phục truyền thống.

Đến với các bản mường ở Sơn La ở đâu cũng có các đội văn nghệ giao lưu, múa hát, tổ chức các chương trình văn nghệ sôi nổi, thu hút sự tham gia của đông đảo nhân dân. Văn nghệ quần chúng trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của nhiều bản, xóm, tiểu khu, các tổ dân phố trên khắp địa bàn các xã, thị trấn trong tỉnh. 

Ngày 24/6, Bảo tàng tỉnh tổ chức hoạt động trải nghiệm “Nghệ thuật tạo hoa văn trên vải của dân tộc Dao huyện Vân Hồ” với sự tham gia của các nghệ nhân, diễn viên quần chúng đến từ bản Chiềng Đi 1, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ; cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn 754, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh; du khách và nhân dân trên địa bàn Thành phố.

Trang phục của cộng đồng các dân tộc Sơn La luôn mang nét đặc trưng và ý nghĩa riêng về kỹ thuật nhuộm vải, thêu hoa văn, được truyền tay từ đời này sang đời khác, tạo nên bức tranh thổ cẩm đa sắc, độc đáo, thể hiện văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc.

Đó là ông Lò Thanh Xuân, bản Lè, xã Tông Cọ, huyện Thuận Châu, hội viên Hội Liên hiệp VHNT tỉnh, là một trong những tác giả sáng tác nhiều bài thơ tiếng dân tộc Thái.